50/30/20 kuralını duymuş olabilirsiniz. Birinci okunduğunda anlamsız gelse de aslında bu kural geleceğinizi teminat altına almanız için gerekli bir kural. Harcamalarınızı yanlışsız planlamanızı sağlayan bu kural gelirinizi üç kategoriye bölüyor. Bu kategoriler sayesinde neyi ne kadar harcayacağınızı bilerek hareket ediyorsunuz. Gelin bu tekniğe daha ayrıntılı bakalım…
Bu kural, Amerikalı siyasetçi Elizabeth Warren tarafından ortaya atılıyor.
Warren size bütçenizi daha düzgün yönetebileceğiniz bir formül öneriyor. Nedir pekala bu formül? 50/30/20 kuralı diye geçen formüle nazaran bütçenizi üçe bölüyorsunuz. Bu sayılar da kategorileri söz ediyor. İşte bu halde bütçenizi yönetmek çok daha kolay hale geliyor.
Harcamalarınızı net bir formda ayırdığınızda bütçe hesaplamanızı çok daha rahat yapabileceksiniz. Bu sayede bütçenizi de çok daha kolay yönetebiliyorsunuz. Bu usul gereksiz harcama yapmanızı da engelliyor doğal olarak. 50/30/20 formülü harcamalarınızı direktörün ötesinde tasarruf yapmanızı da sağlıyor.
Tek tek bu sayıları inceleyelim o vakit…
50 ile başlayalım mı? Kuralda geçen 50, aslında gelirinizin %50’sini anlatmak için kullanılıyor. Bütçe hesabı yaparken gelirinizin bir kısmını mecburî harcamalara ayırmanız gerekiyor. Bu kural için bu gelirinizin %50’sine tekabül ediyor. Yani gelirinizden %50’lik bir kısmı zarurî harcamalara ayırmalısınız.
Peki neler giriyor bu zarurî harcamalara.
Kira, faturalar ve besin harcamalarını bu kümede sayıyoruz. Şayet saydığımız bu harcamalar gelirinizin %50’sini aşıyorsa işte o vakit bütçenizi denetim edip tekrar düzenlemeniz gerekiyor demek! Geliriniz 20 bin diyelim, mecburî muhtaçlık dediğimiz kira, faturalar ve besin harcamaları 10 binden fazlaysa o vakit bu kuralı uygulayamıyorsunuz demektir. Bu durumda yapmanız gereken daha uygun bir konuta taşınmak ya da faturalardan tasarruf etmeye çalışmak.
Sırada 30 var.
Bu sayı ise ferdî harcamalarınız için. Yani gelirinizin %30’unu ferdî harcamalara ayırmanız gerekiyor. Bu harcamalar bireyden şahsa değişiyor elbette. Yani kendi ömür şeklinize uygun olarak seçtiğiniz ferdî harcamalar için gelirinizden en fazla %30 harcayabilirsiniz. Şahsî harcamalara cümbüş, dışarıda yemek, hobiler ya da seyahatler girebiliyor.
Son olarak 20 sayısına da bakalım…
En az kısım burası. Gelirinizin %20’sini kapsayacak bu kısım tasarruf ve yatırımlar için planlanıyor. Yani zarurî muhtaçlıklar ve ferdî harcamalarınız için gelirinizin %80’ini harcadıktan sonra geriye kalan %20 ile tasarruf yapmanız gerekiyor. Bu emeklilik için olabileceği üzere acil durumlar için de biriktireceğiniz bir para olabilir. Bunu es geçmemelisiniz, zira ileriki vakitler için bu kısım sizin teminatınız olacaktır.
Şimdi burada benim borçlarım var, bu kurala nazaran onları nereden öderim diye düşünüyor olabilirsiniz.
Bu kuralda borçlar için farklı bir kategori yok. Lakin sizin borcunuz varsa o vakit elbette buna bir bütçe ayırmanız gerekiyor. Doğal burada hangi kategoriyi borca ayırmalıyım sorusu akla geliyor. Elbette %50’lik kısmı ona ayıramazsınız. %30’luk kısmı ayırmak da hakikat olmaz lakin tasarruf kategorisi olan %20’lik kısmı borçlarınız için düşünebilirsiniz. Zira tasarruftan evvel borçlar gelir.
Tabii bunları uygulamak kadar takip etmek de kıymetli.
50/30/20 kuralını uygulamaya karar verdiniz, çok hoş. Fakat bunun sıkı takibi de gerekli. Yani her ay nizamlı olarak gelirinizin ne kadarını zarurî harcamalara, ne kadarını şahsî harcamalara ve ne kadarını tasarrufa ayırdığınızı yazmanız gerekiyor. Bu takip sistemi sayesinde gereksiz harcamalarınızı görebilir ve ona nazaran bunun önüne geçebilirsiniz.
Peki bu kural size uygun mu?
50/30/20 kuralı gelirinizi nasıl yöneteceğinizi anlatan bir kural. Fakat pekala size uygun mu sanki? Bu kural hoş bir yönlendirici olsa da herkesin bunu uygulaması mümkün değil. Bilhassa düşük gelirliyseniz o vakit bu kuralı uygulamak sizin için zorlayıcı olabilir. Zira zarurî gereksinimlere %50’den daha fazla harcayabilir ve tasarruf için bütçe ayıramayabilirsiniz.
